Sağlık hizmeti almayı kolaylaştıracak bir gelişmeyi de paylaşan Koca, sağlık yöneticileri ve yazılım mühendisleriyle birlikte kurdukları MHRS sisteminin yeni bir özellik kazandığını belirterek, "Ertesi gün randevusu olan her hastamız, akşam saat 20.00'ye kadar randevusuna onay verecek veya gelemeyeceğini bildirecek. Bu sisteme Onaylı Randevu Sistemi, MHRS'de başlatılan bu yeni döneme de Onaylı Randevu Dönemi diyoruz. Uygulama pazartesi günü başlıyor." şeklinde konuştu.
"HASTA GELEMEYECEĞİ RANDEVUYU İPTAL EDECEK"
Bakan Koca, yeni dönemde 65 yaş üstü hastalar ve kanser hastalarının ayrıcalıklı olarak kabul edileceğini, bu gruptaki hastaların onay işlemlerinden istisna olduğunu hatırlattı.
Onaylı Randevu Sistemi'nin, hastanelere, hekimlere zamanı verimli kullanma imkanı sağlayacağına vurgu yapan Koca, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Hasta gelemeyeceği randevuyu iptal edecek. Böylece, randevu sadakatsizliği sebebiyle, şu an boş kalan kapasitemizi hizmet bekleyen hastalar için kullanabileceğiz. Boş kalan her bir randevuda, sistemden randevu alamayıp, talep bırakmış hastalarımıza ulaşacağız. Öncelik talep bırakan hastalarda olacak. Onaylı Randevu Sistemi sayesinde, öngörümüze göre, birçok branşta hastamızın talebine 24 saat içinde cevap verebiliyor olacağız. Bu yeni sistemden, beklenen sonucu alacağımıza inanıyoruz. Taleplerin etkin şekilde karşılanabilmesi içinse Randevu Koordinasyon Merkezi'ni devreye alıyoruz. Bu merkezin faaliyetlerini şahsen takip edeceğim."
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, "Nasıl muayenede onam sistemi devreye giriyor ise benzer şekilde MR, tomografi, ultrason, ameliyat ve benzeri uygulamalar için de bir gün önce onam devreye alınacak. Biz bazen verdiğimiz randevularda MR veya tomografi veya ultrasonda gelmeme oranının daha yüksek olduğunu görüyoruz." dedi.
Burada konuşan ve Sağlık Bakanlığının özel yatak sayılarına değinen Koca, 2013 ile 2018 arası dönemde bakanlığa bağlı hastanelerin yatak kapasitesinin 11 bin 950, aynı dönemde özel hastanelerin yatak kapasitesinin ise 11 bin 913 arttığını belirtti. Kamu ve özel hastanelerindeki yatak artışının neredeyse aynı olduğunu ifade eden Koca, son 5 yılda ise kamudaki yatak artışının belirgin şekilde arttığını söyledi.
Son 5 yılda kamuda 33 bin 49, özel sektörde ise 3 bin 424 yatak artışı olduğunu dile getiren Koca, bu dönemde özel hastanelerdeki yatak artışının kamunun 10'da 1'i düzeyinde olduğuna dikkati çekti.
Koca, son 2 yılda ise bakanlığın yatak kapasitesinin 163 bin 207'den 172 bin 700'e, üniversite hastanelerinin yatak kapasitesinin ise yaklaşık 44 binden 45 bine yükseldiğini, özel sektörün yatak kapasitesinin de 55 bin 69'dan 53 bin 620'ye düştüğünü anlattı.
Beyaz Reform sonrası kamuda 59 bin 586, özel sektörde ise 30 bin 510 uzman hekim olduğunu aktaran Koca, "Her geçen gün kamuya yönelişi çok bariz şekilde görmüş oluyoruz. Uzun bir dönem sonra hekimlerin, kamuyu tercihinin ne kadar güçlü olduğunu Beyaz Reform'dan sonra çok belirgin olarak görmüş oluyoruz." dedi.
Kamu-özel-üniversite hastanelerindeki muayene oranlarına ilişkin de konuşan Koca, salgın döneminde üniversitelerin toplam hasta içindeki payının yüzde 10'dan yüzde 8'e, özel sektörde yüzde 16'dan 12'ye indiğini, kamu hastanelerine yönelişin ise arttığını söyledi.
"ŞEHİR HASTANELERİNİN BÜTÇEYE YÜKÜ SANILDIĞI GİBİ KALMAMIŞTIR"
Açıklamalarının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Koca, şehir hastanelerinin, bütçeye büyük yükü olacağına yönelik iddiaların hatırlatılması üzerine, bu hastanelerde her geçen gün nitelikli sağlık hizmeti verildiğini, bunun sağlıkta son 5 yılın dönüşümü olduğunu ifade etti.
Koca, şehir hastaneleri için 27,5 milyar avronun üzerinde ödeme yapılmayacağını aktararak, "Şehir hastanelerinin bütçeye yükü sanıldığı gibi kalmamıştır, bundan sonra da olmayacaktır." dedi.
Koca, bu hastanelerin bütçe içindeki payının azalışa geçtiğini söyledi.
Bir soruyu yanıtlarken, kamuya ilk defa bu kadar hekimin yöneldiğini belirten Koca, bunun sağlıkta gelinen önemli bir aşama olduğuna dikkati çekti.
Bir gazetecinin "Talebi azaltmak, nitelikli hizmet vermek için koruyucu hekimliğe dönük yeni kararlar alacak mısınız?" sorusuna ilişkin 1. basamak sağlık kuruluşlarını çok önemsediklerini belirten Koca, aile hekimliğinin daha da kurumsallaşması gerektiğine inandığını dile getirdi.
"KAMU HASTANELERİMİZ NİTELİKLİ HİZMET VERİR HALE GELDİ"
Bakan Koca, şehir hastanelerine ilişkin bir başka soru üzerine, şehir hastanelerinin nitelikli altyapıları ve akademik kadrolarıyla vatandaşların kamu hastanelerine yönelimini artırdığını ifade etti.
Randevusuna gelmeyen kişilerin, kaç hastanın hastaneye gelişini engellediğine ilişkin soru üzerine Koca, geçen yıl toplam randevulu bakılan hasta sayısının 160 milyona yakın olduğunu, randevuların iptal edilmesi nedeniyle 44 milyon randevu kapasitesinin ise atıl kaldığını anlattı.
Koca, "Yani toplam randevulu hastanın yüzde 30'una yakın. Randevusunu almış olan hastayı bir gün önceden saat 20.00'de en son onayı devreye almak istiyoruz. Gelemeyecek olanların, randevusunu iptal etmeyi düşünenlerin iptalini sağlayıp devamında talep bırakanlara öncelikle dönmek istiyoruz." dedi.
Koca, akılcı laboratuvar ve akılcı görüntüleme uygulamasını strateji planına aldıklarını belirtti.
Özellikle tomografi ve gelişimsel işlemler dahil olmak üzere bilim kurulu ve branş uzman dernekleriyle birlikte bir algoritma geliştirmeye çalıştıklarına vurgu yapan Koca, "Bunun ilkini endoskopide yaptık, çalışma bitti. Kolonoskopi ve gastroskopiyle ilgili endoskopik işlemler ne zaman, hangi durumda, hangi hasta grubunda, nasıl istenmeli? Bununla ilgili uzmanlık dernekleriyle, akademisyenlerle birlikte, 5 dernekle birlikte çalışıldı. 1 Haziran'dan itibaren de başlamış olacağız." diye konuştu.
"MR ONAM SİSTEMİ DEVREYE GİRİYOR"
Bakan Koca, MR, tomografi ve ultrason gibi tetkiklerle ilgili bir sistem de oluşturmak ve randevuları bir gün önceden hastaya hatırlatmak istediklerini belirterek, "Nasıl muayenede onam sistemi devreye giriyor ise benzer şekilde MR, tomografi, ultrason, ameliyat ve benzeri uygulamalar için de bir gün önce onam devreye alınacak. Biz bazen verdiğimiz randevularda MR veya tomografi veya ultrasonda gelmeme oranının daha yüksek olduğunu görüyoruz." ifadesini kullandı.
Koca, hastanelerdeki muayene sürelerine ilişkin soru üzerine şunları söyledi:
"Hastaya ne kadar zaman ayırabilirseniz o kadar iyi bir hizmet sunmuş olursunuz. Ama bunun da bir ölçüsü var. Dünya Sağlık Örgütünün de yayımlanmış bir süresi olmadığını bilelim. Bizim uygulamamız 10 dakikaydı. Biz ortalama her hekim arkadaşımıza özellikle dahili kliniklerde 42 randevulu hasta açıyoruz. Dolayısıyla 10 dakika. Bahsettiğiniz 2 dakika uygulaması söz konusu değil. Anlık bilgi işlemde, dijital ortamda güncellemeyle birlikte düşen bir iki dakika aralıklı bir görüntü servis edilerek adeta bir iki dakikada hasta muayene ediliyormuş algısı oluşturuldu. İlgili hastane açıklamayı yaptığı halde bunlar söylenmeye devam edildi. Böyle bir uygulama söz konusu değil. Yani 10 dakika."
Bakan Koca, HPV aşısında son durumun ne olduğuna ilişkin soru üzerine şu bilgileri verdi:
"HPV önemli bir aşı. Bildiğiniz gibi HPV'nin 194 türü var. Aşı olarak da 9 ve 16'lık serotipleri var. Biz bu dönemde yaygın tarama yapıyoruz. Tarama ile birlikte yeni başladığımız, muayene olmadan idrardan HPV'nin taranabileceği bir çalışmayı başlattık. Bunun başında da TÜSEB ve Aşı Enstitüsünün başında olan Prof. Dr. Ateş Kara hocamız var. Birinci aşama zannediyorum tamamlandı. İkinci aşamaya geçilmiş olacak. Dünyada örneği olmayan, ilk olabilecek olan, yaygın, özellikle muayene olmak istemeyenler için idrardan taramayı yapmış olacağız. Burada bu taramaları yaparken Türkiye için özel olan ve riskli olan serotipi de bilmiş olacağız. Bazı ülkelerin iki serotiple yüzde 98 başarı elde ettiğini biliyoruz. Ülkemiz için hangi serotipin ve riskli olanın hangisi olduğu, nasıl bir aşının daha fayda sağlayacağını bu bilgilendirmeyle anlamış olacağız. Rutin aşılama programındaki aşılar dışında HPV ve influenza konusunda da hıfzıssıhha biriminde üretilen bir aşı olarak şu an çalışıyoruz. Bu arada bu çalışmalarla birlikte hazır olan aşıyı almak için de hangi tipi almalıyız, bu anlamda da çalışmalarımızı devam ettiriyoruz."
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, "Emin olun artık hekimlerimiz kamuyu tercih ediyor. Hiç algı yapmaya gerek yok. Yurt dışına giden arkadaşlarımız da geri dönmek istiyor, özel sektörde olan veya muayenehanesi olan arkadaşlarımız da kamuya dönmek istiyor." dedi.
Koca, Sağlık Bakanlığında düzenlenen "Ulusal Sağlık Değerlendirme ve Koordinasyon Toplantısı"nda gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Bir gazetecinin "Acil bir endoskopi gereken durumda hastaya 1 yıl sonrasına randevu verildiğinde hasta gidip randevusunu özelden alıyor ve randevusunu iptal etmeyi unutuyor, özellikle görüntüleme, endoskopi, kolonoskopi ve ultrasonlarda ciddi uzayan süreler var, bu konuda bir adım atacak mısınız?" sorusu üzerine Koca, acil bir endoskopi için karar verildiğinde zaten endoskopinin yapılmak zorunda olduğunu ve yapıldığını söyledi.
Bazı hastane ve yerlerde insan kaynağı eksikliğinden randevu tarihlerinde birtakım sorunlar yaşadıklarını ifade eden Koca, bu sorunu aşmak için bir hekimin kolonoskopi, endoskopi ve gastroskopiyi ne zaman nasıl istemesi gerektiği algoritmasını ilgili derneklerle hazırladıklarını belirtti.
"Kamuda profesörlere ulaşmak zor görünüyor, genellikle asistan doktorlar üzerinden yürütülen kamuda bir sistem var, bu noktada sizin değerlendirmeniz ne olur?" sorusu üzerine Koca, "Hastaya bakma ve eğitim, hocaların nezaretinde olan bir durum. Eğitim kurumlarımızdaki temel esas bu." dedi.
Hocaların da akademisyenlerin de bu anlamda hasta baktıklarını, özellikle özellikli işlemleri yapma noktasında gayret ve çaba içerisinde olduklarını bildiklerini belirten Koca, "Bu talebe cevap vermek üzere de ilgili hastanelerimizle ilgili hekim arkadaşlarımızla ilgili bilim dallarımızla da yakın işbirliği halindeyiz, çalışıyoruz." diye konuştu.
"AİLE HEKİMLİĞİNİN, TERCİH EDİLEN 'BİRİNCİ BASAMAK KURUMU' OLMASINI ARZULUYORUZ"
Bakan Koca, bir gazetecinin, "Endoskopi isteme kriterleri, gerekçesi, sebebi belli değil midir?" sorusunu yanıtlarken, dünyanın her yerinde bu algoritmaların olduğunu söyledi.
Bu durumun akademinin de parçası olduğunu anlatan Koca, hangi tetkikin hangi hastada ne zaman istenileceğiyle ilgili eğitim sürecinden geçildiğini vurgulayarak, bunun uygulamasını da görmek istediklerini, o yüzden bilim insanlarıyla çalıştıklarını ifade etti.
Koca, endoskopinin istenmesiyle ilgili bilim insanlarının bir algoritma belirlediğini ve 1 Haziran'dan itibaren devreye gireceğini kaydetti.
Aile hekimlerinin ödeneklerinin artırılması ile ilgili soru üzerine Koca, aile hekimlerini önemsediklerini, bu anlamda Hazine ve Maliye Bakanlığıyla görüştüklerini bildirdi.
Koca, "Biz aile hekimliğinin her geçen gün tercih edilen, vatandaşımızın da tercih ettiği 'birinci basamak kurumu' olmasını arzuluyoruz." diyerek, şu an için yeni bir düzenlemenin olmadığını ama teşvikle ilgili çalışmalarının bulunduğunu söyledi.
Bir gazetecinin, "Randevu alan vatandaşlara ne şekilde ulaşılacak? Hastaya ulaşamadığınız durumda veya gelip gelemeyeceğine ilişkin herhangi bir geri dönüşte bulunulmadığında randevusu direkt iptal mi olacak?" sorusu üzerine Koca, 65 yaş ve kanser hastaları dışında randevuların iptal olacağını, vatandaşlara randevularını hatırlatmak için ise randevularına 24 saat kala mobil uygulama, Alo 182, web ve SMS üzerinden ulaşacaklarını aktardı.